DIY Verwijdering van organen, Pijn en Bloederige Wonderen: De Gruwelijke Wereld van de Eerste Operaties

Een operatie voor steen in het hoofd. Olieverf schilderij van een navolger van Jan Sanders van Hemessen.Afbeelding: De Wellcome Collection

Dat lichamelijke kwetsbaarheid en de moeite die intrepid (en anders) chirurgen in de hele menselijke geschiedenis zijn gegaan om dit aan te pakken via roman, absurd, en vaak ronduit angstaanjagend chirurgische interventies is het onderwerp van een nederlandse chirurg Arnold van der Laar ‘ s nieuwe boek, Onder het Mes: Een Geschiedenis van de Chirurgie in 28 Opmerkelijke Activiteiten. De Wond Man lijkt daarin, naast een kleurrijke cast van personages zweven op en rond de operatietafel. We zien superstar chirurg Robert Liston op het werk, en leren over de medische problemen van Koningin Victoria, Harry Houdini, Vladimir Lenin, een oppervlakkige kennis van de pausen, de Zon en de Koning zelf, Lodewijk XIV, hij was de trots (en publieke) ontvanger van Frankrijk ‘ s eerste succesvolle anale fistel verwijderen.

Van der Laar beschrijft tal van bloedige wonderen en misstappen, terwijl ook de zorg voor het verklaren van de wetenschap en de methodologie achter de operaties zelf; hij is chirurg, na al, en aandacht voor detail is een soort van ding tegenwoordig. Hij ontvet de archieven van het Nederlands Tijdschrift voor Heelkunde, het tijdschrift van de nederlandse Chirurgische Vereniging, en plukte uit 28 voorbeelden van opmerkelijke operaties—velen van hen de eerste van hun soort—die variëren van het spannende aan het tragische. Hij krijgt zelfs de lezer terug naar de Bijbelse tijdperk, en verklaart het geval van Abraham ‘ s vermeende uitvinding van de besnijdenis ter bestrijding van phimosis, een gemeenschappelijke penis kwaal die bedeviled woestijn-woning folk in die dagen (open golvende gewaden, zand, stof, een gebrek aan water voor het wassen, en een uitgesproken gebrek aan ondergoed was een recept voor een ramp).

Hij krijgt ook meer existentiële, het aanpakken van vragen als “Wat voor soort mensen zijn chirurgen? Wat op Aarde maakt die u wilt knippen in iemands lichaam, zelfs als ze het niet voelen?” vanuit zijn eigen perspectief, als een gevestigde expert in zijn vakgebied. Hij is eerlijk te zijn over de immense druk en een gevoel van verantwoordelijkheid die hij en zijn collega-chirurgen voelen als zij hun handen gebruiken om te proberen en het genezen van patiënten, en over de lijdensweg van twijfel aan zichzelf, en van het zien van een patiënt sterft in uw zorg. De mensen achter het masker lijkt heroes of tovenaars die van ons op zoek naar de operatietafel—maar ze zijn nog steeds zwak en rommelig, en bovenal een mens. Een chirurg is nooit een gemakkelijke taak, en tijdens de tools en de omstandigheden zijn gewijzigd, deze tak van genezing blijft een constante strijd.

“Moderne chirurgen nooit zou durven toebrengen zoals pijn aan hun patiënten, of zo’ n verschrikkelijke risico ‘ s van ze te doden met hun activiteiten.”

“In het boek dat ik express mijn stomme verbazing over hoe weinig de oude chirurgen leek te zijn verplaatst emotioneel met het leed dat zij opgelegd aan hun patiënten,” zei hij tegen Gizmodo via e-mail. “Het lezen van oude rapporten over operaties zonder verdoving, ik herhaaldelijk denken, hoe is dit mogelijk? Moderne chirurgen nooit zou durven toebrengen zoals pijn aan hun patiënten, of zo ‘n verschrikkelijke risico’ s van ze te doden met hun activiteiten.”

Chirurgen zijn nu geprezen voor hun precisie, kennis en toewijding aan de healing arts, maar tot ver in de 18e eeuw, ze werden beschouwd als weinig meer dan een slager. Voorafgaand aan de vaststelling van de concepten van de elementaire hygiëne (om niet te zeggen niets van de anesthesie), ze deden weinig om disabuse hun patiënten van dit begrip. Als van der Laar zegt: “de Meeste patiënten hadden een litteken voor het leven, niet alleen op hun huid, maar ook op hun hoofden.”

De kansen op het overleven van een chirurgische operatie waren ontzettend slim, en zelfs als je dat deed het door, is de kans groot dat er een infectie (of erger) zou de afwerking die u later weer. De operatie was een laatste redmiddel voor de wanhopige en de ten dode opgeschreven.

Van der Laar begint het boek met het verhaal van Ambroise Pare, een 16e eeuwse franse leger-chirurg die ontdekte dat de meeste chirurgische ingrepen meer kwaad dan goed doen. “Op dit moment is de overgang van de vakman-chirurg aan de wetenschapper-chirurg begon,” legde hij uit. “Deze overgang is alleen het invullen van nu, met evidence based surgery verkrijgen van macht over de oude deskundig advies operatie.”

Het volgende geval is van der Laar beschrijft gaat Jan de Doot, een nederlandse smith, die onderging twee mislukte operaties voor het verwijderen van een zeer pijnlijke blaas stenen, en vervolgens besloten om het heft in eigen handen—letterlijk. Terwijl zijn vrouw was op de markt, de Doot nam een gebogen mes en maakte drie kruislings bezuinigingen op zijn perineum, dan gebruikt zijn wijsvinger om scheuren de wond breed genoeg voor de steen—die “groter dan een kippenei en gewogen vier ons”—om te vallen. Hij overleefde deze primitieve lithotomy (en gevoeld moet hebben op zijn minst een beetje zelfvoldaan over het hele ding), maar bleef met een grote, etterende wond tussen zijn benen voor de rest van zijn leven.

Frau Therese Heller was een beetje meer geluk, al is het maar net. In 1881, onderging ze de eerste succesvolle distale gastrectomie in 1881, en slaagde erin om te overleven voor een goede vier maanden na de feiten (drie maanden langer dan de eerste mannelijke patiënt te geven het een spin). Weense chirurg Theodor Billroth verwijderd van een enorme tumor van de 43-jarige moeder van acht maag; voorafgaand aan dat, Billroth voerde de eerste succesvolle esophagectomy op een hond in 1870, de eerste succesvolle laryngectomie op een mens in 1873, en ook de tijd om te ontdekken van de streptococcus bacteriën in 1874.

“De meeste patiënten had een litteken voor het leven, niet alleen op hun huid, maar ook op hun hoofden.”

Zowel toen als nu, chirurgen en medische folk in het algemeen waren nieuwsgierig bos, en een aantal bijzonder gevierd chirurgen als Billroth, Lister en neurochirurg Harvey Cushing pionier meerdere technieken en getande verschillende cruciale ontdekkingen. Cushing is een van de meest invloedrijke neurochirurgen van zijn tijd, en zijn lijst van professionele prestaties is moeilijk, om te zeggen het minst. In 1926 introduceerde hij een nieuwe roman uitvinding—ingenieur William Bovie de elektrochirurgische generator—in de operatiekamer, in de hoop van het vinden van een nieuwe manier om te steel bloeden tijdens de operatie.

Zijn gebruik van electrocoagulation (een proces waarbij warmte wordt gebruikt om de stam van de doorstroming van het bloed door het omzetten van de eiwitten in het bloed en de omringende weefsels van vloeibaar naar vast) te cauterize een tumor bleef een hersentumor patiënt bloedingen tijdens een langdurige werking. Het bleek ook Cushing in iets van een evangelist voor de technologie, en stond hem toe om met succes te voltooien eerder ondenkbaar chirurgische interventies. Bijna een eeuw later, Bovie de electrocoagulation apparaat bleef vrijwel ongewijzigd, en is gebruikt in de operatiekamer over de hele wereld.

Sommige dingen zijn niet veranderd. De rijke en koninklijke hebben altijd toegang tot de beste medische zorg beschikbaar is, en dat blijft zo geldt vandaag de dag als het was in 1853, als een zwangere Koningin Victoria hem voorzichtig gemaakt zich van een geavanceerde nieuwe verdoving: chloroform. Op het moment, anesthesie werd bekend als “Yankee humbug” in Engeland en afgedaan als een scam alleen gebruikt door chirurgen die niet de snelheid en vaardigheid om te werken snel. Echter, de Koningin—die beroemde en gevreesde bevalling en leed aan een ernstige postnatale depressie na de geboorte van elke baby—was wanhopig op zoek naar hulp, en besloten om te proberen de nieuwe, experimentele methode.

Vijftien druppels en een zakdoek aan de neus later ontwaakte ze enthousiast over “de gezegende chloroform, rustgevende en prachtige mateloos”, dat werd beheerd door (een zeer nerveuze) Dr. John Snow. Nieuws van de queen ‘ s ervaring, verspreid over Europa, en de vrouwen begon veeleisende dezelfde behandeling—bekend als anesthésie à la reine, de Koningin van de anesthesie.

Dit markeerde het begin van een geleidelijke ommekeer in de praktijk van de operatie als geheel. De komst en de grootschalige invoering van anesthesie betekende dat chirurgen niet meer had om te racen tegen de klok, en waren nu in staat om hun tijd te nemen, terwijl de behandeling van patiënten. De heldendaden van eerdere chirurgen die gesneden en in blokjes gesneden als dat nodig is, terwijl hun patiënten had alleen whisky (als die) verdoofd de pijn waren overbodig, en verbannen naar de annalen van de historische barbarij. Dankzij de inspanningen en opofferingen van deze mensen en vele anderen naamloos blijven, het slachten van art langzaam maar zeker werd een precisie wetenschap.

Deel Dit Verhaal